Onderzoek: Homeopathie bij migraine

SamenvattingMigraine is een speciale vorm van hoofdpijn waarbij de hoofdpijn aanvalsgewijs plaatsvindt en zo pijnlijk is dat u niet meer uw gewone dagelijkse bezigheden kunt uitvoeren. Veel mensen met migraine voelen een aanval aankomen. Dit gevoel kan zijn: stemmingsveranderingen, verlies van eetlust en misselijkheid en tijdelijke verstoringen in gevoel, evenwicht, spiercoördinatie of spraak- of gezichtsvermogen (zoals lichtflikkeringen en blinde vlekken). Uw aanvallen kunnen gedurende langere tijd optreden, maar ook weken-, maanden- of jarenlang wegblijven.
Migraine komt wereldwijd voor, 14% van de totale bevolking heeft er last van. Daarvan hebben 20% vrouwen migraine en 9% mannen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beschouwt migraine als de meest onderschatte ziekte, met een hoog gebruik aan medicijnen. Soms gaat dit gebruik van geneesmiddelen met bijwerkingen gepaard.
Daarom onderzocht de Duitse Charité Universiteit van Berlijn of behandeling met homeopathie een goede behandeloptie zou kunnen zijn voor mensen met migraine. Onderzoekers ontdekten dat mensen met migraine veel baat hadden bij een homeopathische behandeling. De ernst van de migraine nam aanzienlijk af waardoor de deelnemers aan de studie minder geneesmiddelen innamen en minder vaak naar de huisarts gingen (Witt, Lüdtke, & Willich, 2010 [7]).


InleidingHet onderzoek 'Homeopathic Treatment of Patients with Migraine: A Prospective Observational Study with a 2-Year Follow-Up Period' van Witt et al., had het doel te onderzoeken of patiënten met migraine, die voor een homeopathische behandeling kozen daar baat bij hadden. Er werd onderzocht of homeopathie effect had op de hevigheid van migraine. Voor migraine worden veel verschillende geneesmiddelen gebruikt; pijnstillers zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac.  Er zijn ook speciale anti-migraine geneesmiddelen. Dit zijn triptanen, zoals bijvoorbeeld Imigran. Ongeveer 1% van de mensen heeft last van bijwerkingen van deze geneesmiddelen. Daarom had deze Duitse studie ook tot doel  te inventariseren of mensen minder geneesmiddelen nodig hadden door de homeopathische behandeling. Door afname van het geneesmiddelgebruik zouden mensen ook minder last van bijwerkingen moeten hebben. Het ontwerp van de studie was om ‘real-life’ omstandigheden te observeren. Het doel was niet om de specifieke werking van een homeopathisch geneesmiddel te bepalen. Maar wel werd gekeken naar het resultaat van een homeopathische behandeling  (Witt et al., 2010 [7]).


MethodeHuisartsen die getraind waren in de homeopathie en al meer dan drie jaar ervaring hadden, werden benaderd of zij mee wilden doen met het onderzoek. Hun patiënten met migraine werden gedurende twee jaar gevolgd. De diagnose migraine werd vastgesteld door de arts op basis van medische criteria voor migraine-diagnostiek. Er waren verschillende meetmomenten; bij aanvang van de studie, drie maanden, één jaar en twee jaar na het eerste consult. De deelnemers werden tijdens zo’n meetmoment door de arts of door zichzelf  beoordeeld op hun klachten, hun kwaliteit van leven, op hun mentale gesteldheid en op hun medische geschiedenis met hun geneesmiddelgebruik.
Patiënten en artsen konden ook de ernst van de migraine op deze tijden zelf scoren op een schaal van 0 tot 10. Hierbij was een score van 0= geen klachten en een 10= de meest ernstige klachten. Naast homeopathie konden deelnemers ook kiezen voor andere behandelingen zoals het nemen van pijnstillers. In het onderzoek werd bijgehouden welke andere behandelingen de patiënten gebruikten. Alle homeopathische behandelingen waren een klassieke homeopathische behandeling (Dit is een behandeling waarbij het homeopatisch middel speciaal voor de patient wordt gekozen. Deze behandeling is dus geindividualiseerd; iedere patient kan een ander middel krijgen, afgestemd op zijn of haar unieke persoon).


ResultatenIn totaal werkten 67 homeopathische huisartspraktijken mee en werden 212 patiënten gedurende een periode van twee jaar gevolgd. Veel deelnemers hadden ook andere chronische (langdurige) ziekten.
Deelnemers hadden bij aanvang van de studie gemiddeld al vijftien jaar last van migraine. Negentig procent van de mensen was al eerder behandeld door de huisarts met gangbare geneesmiddelen. Deelnemers hadden een gemiddelde leeftijd van 40 jaar.
De grootste verbetering in de ernst van de migraine werd gezien in de eerste 3 maanden van een homeopathische behandeling. Deze eerste verbetering zette zich voort gedurende de  gehele periode van 2 jaar (Cohen’s d= 1.48 na drie maanden en 2.28 na twee jaar) (Cohen’s effect size is een manier om aan te geven hoe groot het herstel was. Over het algemeen geldt dat effect sizes groter dan 0.8 als grote effecten worden beschouwd). Kwaliteit van leven verbeterde in samenhang met de vermindering van klachten; deelnemers voelden zich mentaal beter (Cohen’s d=0.42). Ook hun fysieke gesteldheid verbeterde (Cohen’s d=0.45) (Cohen’s effect size is een manier om aan te geven hoe groot het herstel was. Over het algemeen geldt dat effect sizes  tussen 0.4 en 0.5 als gemiddelde effecten worden beschouwd). Twintig procent van de deelnemers was na twee jaar compleet genezen van de migraine, nog eens dertig procent van de deelnemers was voor het overgrote deel hersteld.  Ook werd twintig procent minder medicijnen gebruikt door deze verbeteringen. Deelnemers gebruikten een kwart minder andere behandelingen aan het einde van de studie ten opzichte van het begin. Aan het einde van de twee jaar was 55% van de deelnemers nog onder behandeling van de homeopathisch arts.


Begin van de studie
Na drie maanden
Na 2 jaar

Ernst van de migraine door de arts gemeten (0-10)
6,42
3,53
1,98

Ernst van andere klachten door de arts aangegeven (0-10)
6,42
3,85
3,25

Kwaliteit van leven fysiek door de patiënt aangegeven SF36
44,46
48,59
49,79

Kwaliteit van leven mentaal door de patiënt aangegeven SF36
40,20
45,46
45,56


Tabel 1: verandering in scores gedurende de homeopathie behandeling
Bij de 0-10 scores is des te hoger des te slechter
Bij de kwaliteit van leven scores is des te hoger des te beter


ConclusieDeze studie laat een positief effect zien van homeopathie als behandeling bij migraine. De migraine van deelnemers was minder heftig, deelnemers voelden zich beter, deelnemers gebruikten minder geneesmiddelen en gebruikten minder andere vormen van zorg.
Deze studie gaat over het real-life gedrag van patiënten met migraine. Het sterke punt van deze studie is dat het echt de situatie onderzoekt zoals we in de dagelijkse praktijk zien bij de homeopathisch arts. Het zwakkere punt van de studie is, dat er in dit onderzoek geen vergelijking met een controlegroep is. Hierdoor weet je niet echt zeker of het herstel echt komt door de homeopathie of door bijvoorbeeld een placebo effect, een natuurlijk verloop van de ziekte of andere zaken. Welke effecten precies aan de homeopathische behandeling te danken zijn, is nog onduidelijk.

Lees hier het gehele onderzoekWitt 2010 (pdf)


Verder onderzoek naar homeopathie bij hoofdpijnEr is meer onderzoek naar homeopathie en migraine of andere vormen van hoofdpijn uitgevoerd.
De resultaten uit deze studie van Witt et al. zijn vergelijkbaar met een studie van Muscari-Tomaioli. In deze studie werden 44 patiënten met migraine gevolgd voor 4 tot 6 maanden. Zestig procent van de deelnemers met migraine ervoer een verbetering in kwaliteit van leven (Muscari-Tomaioli et al., 2001 [2]).
Een studie van Whitmarsh onder migraine patiënten , die 3 maanden behandeld werden met homeopathie liet verschillen zien met de placebo groep (T. Whitmarsh, 1997 [4]; Whitmarsh, 2001 [5]; T. E. Whitmarsh, 1997 [6]). Er is nog een studie uitgevoerd door Straumsheim et al. met 73 migraine patiënten, die 4 maanden behandeld werden met homeopathie. Er was een aanzienlijke vermindering in de hoeveelheid migraine aanvallen in de homeopathiegroep gemeten, in vergelijking met de groep die placebo kreeg (Straumsheim, Borchgrevink, Mowinckel, Kierulf, & Hafslund, 2000 [3]). Migraine onder kinderen komt ook voor. Onderzoek van Danno onder kinderen in de leeftijd van 5 tot 15 jaar toonde de werking van homeopathie aan in het verminderen van de ernst van de migraine, het aantal aanvallen en de duur van een aanval. Hierdoor waren de kinderen minder vaak afwezig van school door de migraine (Danno, Colas, Masson, & Bordet, 2013 [1]).


Bronnen:
[1] Danno, Karine, Colas, Aurélie, Masson, Jean-Louis, & Bordet, Marie-France. (2013). Homeopathic Treatment of Migraine in Children: Results of a Prospective, Multicenter, Observational Study. Journal of Alternative & Complementary Medicine, 19(2), 119-123. doi: 10.1089/acm.2011.0821
[2] Muscari-Tomaioli, G., Allegri, F., Miali, E., Pomposelli, R., Tubia, P., Targhetta, A., . . . Bellavite, P. (2001). Observational study of quality of life in patients with headache, receiving homeopathic treatment. Br Homeopath J, 90(4), 189-197.
[3] Straumsheim, P., Borchgrevink, C., Mowinckel, P., Kierulf, H., & Hafslund, O. (2000). Homeopathic treatment of migraine: a double blind, placebo controlled trial of 68 patients [see comment]. British homoeopathic journal, 89(1), 4-7. http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/810/CN-00275810/frame.html
[4] Whitmarsh, T. (1997). Evidence in complementary and alternative therapies: lessons from clinical trials of homeopathy in headache. J Altern Complement Med, 3(4), 307-310.
[5] Whitmarsh, T. (2001). Long-term follow-up after homeopathic treatment of chronic headache. Do not generalise from such a special case. Br Homeopath J, 90(2), 61-62.
[6] Whitmarsh, T. E. (1997). When conventional treatment is not enough: a case of migraine without aura responding to homeopathy. J Altern Complement Med, 3(2), 159-162.
[7] Witt, C. M., Lüdtke, R., & Willich, S. N. (2010). Homeopathic treatment of patients with migraine: a prospective observational study with a 2-year follow-up period. Journal of Alternative & Complementary Medicine, 16(4), 347-355. doi: 10.1089/acm.2009.0376

- See more at: http://www.vereniginghomeopathie.nl/wetenschap/onderzoek-homeopathie-bij-migraine#sthash.uwPYD5G1.dpuf